Na targu staroci pewien mężczyzna chce kupić piękną starą wazę za dziewięć złotych monet. Jednak kupiec natychmiast rozpoznaje mężczyznę i wie, że jest on oszustem. Oszust znany jest z tego, że zawsze podsuwa kupcom jedną fałszywą monetę podczas zakupu.
Teraz na stole leży przed nim dziewięć złotych monet. Nie różnią się one wyglądem, ale jedna z nich ważyznacznie mniej niż pozostałe osiem monet, które ważą po 200 gramów każda.
Aby sprawdzić, która moneta waży mniej niż pozostałe, kupiec ma do dyspozycji wagę belkową. Ale wolno mu zważyć monety tylko dwa razy.
Jak kupiec, ważąc tylko dwa razy, może stwierdzić, która z dziewięciu monet jest fałszywa?
Kupiec najpierw waży tylko sześć z dziewięciu złotych monet. Aby to zrobić, umieszcza po trzy monety na każdej z dwóch szalek.
Teraz są trzy możliwości:
W kolejnym kroku kupiec bierze trzy monety, które zawierają lżejszą monetę. Następnie bierze dwie z tych monet i kładzie je na wadze. Po jednej monecie na szalce.
Teraz widzi, która moneta jest lżejsza, lub czy obie ważą tyle samo. W ten sposób kupiec wie, która z tych trzech monet musi być fałszywa.