Gdy czujnik kontrastu mija zapamiętany punkt między tłem a znacznikiem drukarskim, błyskawicznie go rozpoznaje i sygnalizuje jego dokładną pozycję. Czujniki te są wykorzystywane do precyzyjnego pozycjonowania obiektów w maszynach drukarskich, systemach pakowania i maszynach do etykietowania w branżach spożywczej i farmaceutycznej. Charakteryzują się zdolnością wykrywania kontrastów o niskiej rozdzielczości, dużą czułością wykrywania minimalnych różnic w kontraście, krótkimi czasami reakcji oraz niewrażliwością na wahania wysokości i kąta nachylenia powierzchni materiałów.
W odróżnieniu od czujników kontrastu, które działają na podobnej zasadzie, czujniki koloru wykorzystują wielokolorowe tła. Okresowo skanują docelowy obiekt w trybie trójkanałowym R, G i B starając się wykryć zapamiętaną barwę. W czujniku można zaprogramować detekcję równocześnie trzech kolorów.